Zorgboerderij Het Tokhok maakt het verschil

Aan de rand van Arnhem, in een oude kwekerij aan de Beukenlaan, is zorgboerderij Het Tokhok te vinden. Met zes deelnemers ging eigenaar en zorgboerin Esther van Kemp acht jaar geleden van start, nu zijn het er 26: “Als je in een rolstoel zit, wordt vaak veel voor je besloten. Hier niet. Mensen hebben bij ons zelf de regie.”

“Het Tokhok is een geliefde plek. Voor deelnemers, maar ook voor stagiaires. Je kunt hier ook gewoon veel leren. Geen dag is hetzelfde. Ook voor mezelf.” Sinds 2004 is Esther van Kemp zorgboerin. Eerst in Kootwijkerbroek, daarna verhuisde ze naar Geitenkamp. “Ik kwam hier kijken en was op slag verliefd op de plek. Vanaf dag een heb ik me in de wijk thuis gevoeld.”

Uitdagen

Voor de deelnemers, vaste medewerkers, vrijwilligers en stagiaires van zorgboerderij Het Tokhok begint de dag met koffie. “We bespreken samen wat we gaan doen. De ene dag voel je je geroepen om de grote dieren te verzorgen. De keer erop zit je niet lekker in je vel en doe je de cavia’s. Het belangrijkste is dat de dieren verzorgd worden en de plantjes water krijgen. Of je nou er twee uur over doet of een hele dag, dat maakt niks uit.”
Jong of oud, een kort traject of langdurige zorg, psychische problemen of een verstandelijke beperking, er is voor alle deelnemers iets te doen op de boerderij. “Mensen uitdagen, wakker maken, laten zien wat er allemaal mogelijk is, dat is wel echt mijn ding. Iets aan je rolstoel maken waardoor die je die waterslang tóch zelf mee kunt nemen bijvoorbeeld. Als je écht naar iemand kijkt, naar wat diegene nodig heeft – specifiek, het hoeft maar heel klein te zijn – dan kun je het verschil maken.”

Dieren

Moestuinieren, klussen en knutselen, het kan allemaal bij Het Tokhok, maar de meeste deelnemers komen volgens Esther voor de dieren. “Dieren geven heel veel liefde terug. Als je ergens voor zorgt, ben je even los van je eigen problemen,” verklaart ze. Behalve kippen – zonder getok immers geen Tokhok – zijn er op het erf en in de oude kassen ook koeien, ezels, schildpadden, vissen, konijnen, cavia’s, geiten, vogels en schapen te vinden. Heel veel schapen. “Tijdens mijn opleiding deed ik een schapenstage van drie weken. Met schapen is het zo: of je vindt het leuk of je vindt het niks. Ik zit in de eerste categorie.” Drie jaar geleden begon Esther met het fokken van een eigen kudde Border Leicester schapen. Bijzondere beesten, Brits, met een grote kop en lange rechtopstaande oren. “Die wilde ik altijd al,” vertelt ze. Lachend: “Als je ernaar kijkt, heb je geen idee waar je naar kijkt. Is het een schaap, een konijn, een ezel? Ze lammeren makkelijk en ze zijn gewoon funny. Iedereen word verliefd op ze.”

Met een lach

Bij het werken met mensen die veel, soms langdurige, zorg nodig hebben en het houden van dieren komt veel administratie kijken. “Tachtig procent van mijn tijd gaat er ongeveer aan op. Dat vind ik weleens jammer. Al die regeltjes, vooral in de zorg komen er steeds meer bij. Mijn werk is erdoor op een ander niveau komen te staan, terwijl ik juist iemand ben die op de knieën in de wei zit of mensen uit de rolstoel tilt en tussen de schapen zet. Maar goed, als ik dan zie dat er aan het eind van de dag weer iemand met een lach de boerderij verlaat, dan is er veel gewonnen. Al kan ik maar voor één iemand het verschil maken. Soms denken mensen weleens dat ze niet zo sociaal zijn. Nee, ze zijn vergeten hoe het moet! Mensen worden hier geliefd en gewaardeerd, er ontstaan vriendschappen, ze horen erbij.”