In het Spijkerkwartier zijn ze er dol op: openbare tuinen. De eerste stamt uit de jaren tachtig toen een parkeerplek werd omgetoverd tot een weelderig stadsparadijs. Dat smaakte naar meer. Veel meer. Dertien tuinen telt de wijk inmiddels en de veertiende is in de maak. Over die wilde plannen vertelt initiatiefnemer Tomas Postema.
“Anderhalf jaar geleden, tijdens de eerste lockdown, is het begonnen”, gaat theatermaker en Spijkerkwartierbewoner Tomas Postema van start. “Samen met Joris Erwich, mijn achterbuurman, ging ik wandelen door de wijk. Alle tuinen in het Spijkerkwartier hebben we bezocht, dertien stuks, en toen dachten we: dit is zo mooi, dit willen wij ook!” Een kleine oase tussen Het Nieuw Land en de Boekhorstenstraat, een groene lusthof, kortom een Veertiende Tuin.http://uurtgroenbedrijf.nl
Het idee ging mee naar huis en werd een plan. Daar bleken buren en buurtgenoten er net zo enthousiast over als Tomas en Joris en ook de gemeente en Arnhem Klimaatbestendig vatten direct belangstelling op voor het project.
Aanjager
Welke weg je vervolgens moet bewandelen als je uit wil komen bij je eigen buurttuin was niet meteen duidelijk. Tomas: “Het is een soort wildwest aan hokjes en potjes en procedures, niemand weet precies waar en bij wie je moet zijn.” Is dat zo? Helemaal niemand? Tomas lacht. “Ik bedacht me gelukkig ineens dat we heel toffe buren hebben, namelijk het BuurtGroenBedrijf. Jolanda van Looij is daar coördinator, ze kent heel veel mensen en instanties. En ze is landschapsarchitect. De aangewezen persoon om ons te helpen dus.”
Met het BuurtGroenBedrijf als aanjager maakten de initiatiefnemers eerst een inventarisatie. Wat is er al in de wijk? Wie wonen er? Wat willen zij? Wat zijn de mogelijkheden? Dat leverde veel op. Zo gaf buurtbewoner en stadsboswachter Willem de Feijter een lezing over bomen, kwam een buurvrouw met een lijst van alle vogels die voorkomen in de buurttuinen op de proppen en gaf een oud stedenbouwkundige van de gemeente een rondleiding vol verrassingen in eigen straat. Tomas: “De architect bleek de tunnels, steegjes en doorgangetjes die wij een beetje gribusachtig vinden, bedacht te hebben met zo’n gezellig Frans stadje in zijn achterhoofd. Het ontwerp was bedoeld om gezelligheid, openheid en contact te bevorderen. Gooien we dat idee weg of gaan we er mee werken? Dat laatste is natuurlijk interessant.”
Icoonproject
De inventarisatie liet zien wat er mogelijk en wat er wenselijk is.
“We wonen in een vergeten stukje van het Spijkerkwartier”, vertelt Tomas. “Als je hier niet hoeft te zijn kom je er nooit. Onze huizen zijn gebouwd in de jaren tachtig. Er is veel steen, rommel kan er zo een hele tijd liggen en het oogt soms een beetje verloederd. Behalve dat wordt het in de zomer heel heet en hebben we ook bij veel regen een probleem.” Verloedering, wateroverlast en hittestress kun je op allerlei manieren aanpakken. Regenpijpen afkoppelen, zonnepanelen plaatsen, tegels wippen, moestuinieren, een natuurlijke speeltuin maken, wadi’s, groene daken, geveltuinen aanleggen, aan ideeën geen gebrek.
Voor het maken van een plan en de uitvoering ervan is de Veertiende Tuin aangemeld als Icoonproject, een initiatief van de provincie Gelderland dat vernieuwende groene plannen in de openbare ruimte beloont door middel van een subsidie. Aan het schrijven van het ontwerp werd die toegekend. Of de uitvoering van het plan ook gesubsidieerd wordt door de provincie is nog even spannend. Negen projecten worden er uitgekozen. In februari 2022 horen Tomas, Joris, Jolanda en alle andere omwonenden of de Veertiende Tuin er een van is.
Eigenaarschap
Tot die tijd wachten de initiatiefnemers af, maar stilzitten doen ze niet. Volgens aanjager Jolanda van Looij zijn er in het ontwerpplan van de Veertiende Tuin genoeg kleinere deelprojecten waar al een begin mee gemaakt kan worden. Zoals het ontstenen en beplanten van bepaalde delen van de buurt, of het vergroten van de boomspiegels.
“En ondertussen moeten wij natuurlijk veel feestjes geven”, knipoogt Tomas. “Nee grapje, onze taak is het om te communiceren met de bewoners. Draagvlak creëren, daar houden Joris en ik ons mee bezig. Want wij, de bewoners, moeten het straks zelf doen. Samen gaan we alles beheren en onderhouden. De Veertiende Tuin gaat om vergroening, maar ook om eigenaarschap. Dat we zorg dragen voor onze omgeving. Deze plek is openbaar en als we er met z’n allen meer aandacht aan geven, voelt iedereen die hier langskomt zich straks welkom, maar toch ook een beetje te gast.”http://bijgewerkt12-4-2023
Meer info?
buurtgroenbedrijf.nl
Gerelateerde artikelen
Jan Lareman, Geitenkamp: “Kan het niet rechtsom, dan kan het waarschijnlijk wel linksom.”
Groen, grappen en goede gesprekken, bij Het Plantenasiel vind je het allemaal
Zorgboerderij Het Tokhok maakt het verschil
‘Het Huis vóór de Wijk is veel meer dan een buurthuis’
‘Er is meer in het leven dan huisje, boompje, beestje’