Van wijkagent tot woonconsulent, op de bewustwordingsbijeenkomst van Vitale Verbindingen is een gevarieerd groepje deelnemers afgekomen. Thema van de bijeenkomst is stigmatisering. Volgens gespreksleider Janite Brands, participatiecoach bij Vitale Verbindingen,http://www.vitaleverbindingen.nl heeft 70 procent van de mensen met een psychische aandoening er last van. Aan de hand van een powerpointpresentatie legt ze uit wat stigma is, wat de gevolgen ervan zijn en waarom het zo belangrijk is om stigmatisering aan te pakken. Ervaringsdeskundigen Jochem en Rolf verduidelijken de theorie met een aantal persoonlijke voorbeelden.
“Hoewel het begrip stigma steeds meer bekendheid krijgt,” vertelt Janite, “hebben mensen met een psychische aandoening nog steeds veel last van schaamte. Het onderwerp blijft taboe. Door het bespreekbaar te maken, kun je vooroordelen en aannames weghalen.”
Daar is deelnemer Brigitte het hartgrondig mee eens. Zij werkt voor ouderenzorgorganisatie Pleyade waar ze te maken heeft met mensen die lijden aan dementie. “Soms worden mensen wantrouwend, soms beschuldigend, dementie kent vele vormen. Het kan leiden tot rare situaties in de wijk. Ik ken iemand die de buurt een brief stuurde toen zijn partner dement werd. Nou, dat veranderde de hele situatie. Als je weet wat er speelt, kun je iemand helpen.”
Ook Jochem heeft daar ervaring mee. “Een kennis van mij stond een keer midden in de nacht buiten te schreeuwen. Ik ben naast hem gaan staan en rustig met hem gaan praten. ‘Jan’, vroeg ik, ‘wat ben je aan het doen? Wil je het ergens over hebben?’ Zo ben ik blijven praten en na een tijdje kwam hij langzaam tot het besef dat hij op straat stond. Later zei hij dat deze aanpak de enige is die werkt bij hem.” Brigitte knikt. “Vragen stellen: waarom doet iemand iets? Het is moeilijk – niet iedereen durft het – maar het is zo belangrijk!”
Handvatten geven
Bijna de helft van alle Nederlanders krijgt ooit een psychische aandoening. Soms worden zij opgenomen in een instelling, maar steeds vaker blijven mensen thuis wonen, al dan niet met begeleiding, midden in hun eigen wijk. Psychische klachten kunnen gedrag veroorzaken dat niet door iedere buurman of -vrouw herkend of begrepen wordt. Sommige buurtbewoners ervaren dat als overlast, worden er bang door of gaan zich zorgen maken. Met het geven van bewustwordingsbijeenkomsten wil Vitale Verbindingen (vrijwilligers)organisaties en professionals die werken in de wijk inzicht geven in wat er speelt tussen bewoners en ze handvatten geven om meer onderling begrip te creëren.
Communicatie is de sleutel
Communicatie is de sleutel, blijkt steeds opnieuw tijdens de bijeenkomst. Jochem: “Praten helpt hoe dan ook altijd. Met buren, kennissen, jij tegen mij, ik tegen jou. Het is dé manier om gehoord te kunnen worden.” Maar ook luisteren is belangrijk, want mensen met een psychische aandoening worden niet altijd even serieus genomen, zo ervaarde Rolf. “Ik heb last van herbelevingen,” vertelt hij. “Een tijdje geleden belandde ik daardoor om zes uur ’s nachts op straat. Helemaal in de war. De woningbouw wilde na die gebeurtenis een gesprek. Ik legde uit dat ik dat graag deed, maar liever op een ander moment. Ik was er nog niet klaar voor. Maar de woningbouw bleef net zo lang aandringen tot ik ze toch maar binnen heb gelaten. Zelfs mijn RIBW-er kreeg het niet voor elkaar dat te voorkomen.”
Aan het werk
Vragen stellen, praten en luisteren, er valt door bewoners, organisaties en professionals nog veel te winnen. De tweede helft van de bijeenkomst worden de deelnemers dan ook aan het werk gezet. Aan de hand van een drietal zeer uiteenlopende casussen mogen zij hun vers opgedane kennis toepassen. Na het bespreken van verschillende invalshoeken en het uitwisselen van hun eigen ervaringen gaan alle deelnemers met een tevreden gevoel de wijk weer in. Woonconsulent Erik: “Het is heel goed om van de mensen zelf te horen hoe zij contact ervaren. Zo zien we het ook eens van de andere kant. Daar leren we veel van.”
* De namen van Jochem en Rolf zijn om privacyredenen gefingeerd.http://bijgewerkt12-4-2023